Akıllı Şebekeler, Akıllı Sayaçlar ve Akıl’la Yönetim.

ICSG İstanbul 2016’nın açılışında bir konuşma yapan Enerji Bakan Yardımcısı Sayın Ali Rıza Alaboyun, akıllı şebekelerden kastın “Parayı, mekânı ve Zamanı çok iyi yönetmek” olduğunu ifade ederek çok net ve kısa bir anlatımla konuyu özetlemiştir.

            Son yıllarda sürekli olarak gündemimizi, Akıllı şebekeler, akıllı sayaçlar, akıllı telefon, akıllı şehir, akıllı bina ve akıllı televizyon v.s. gibi gündelik yaşamımızı etkileyen birçok sistemin adının akıllı olması gündemimizi meşgul etmektedir.

            Peki, hangi ürünler kime göre ve ne kadar akıllı cihazlardır? Şüphesiz ki cihazların akıllılığı kişilerin beklentilerinin karşılanabilmesi ile ölçülebilmektedir, bu da tamamen zaman ve diğer teknolojiler ile doğrudan bağlantılı olup, insanların hayal gücü ile sınırlı bir süreçtir.

            İlk jenerasyon akıllı sayaçlar ile bugünkü akıllı sayaçların kıyaslanmasında, günümüzdeki elektrik sayaçlarının neredeyse bir enerji analizörü kadar bilgi topladığı ve depoladığı gibi, uzaktan erişimle, açma/kesme işlemleri gibi taktik operasyonların yapılması yanında aynı zamanda sayaçlarla uzaktan haberleşme gibi fonksiyonları ile ihtiyaçlar çerçevesinde gelişimlerine devam ettiği görülmektedir.

            Yirmi bir Elektrik Dağıtım bölgesinden kayıp/kaçak oranları açısından en sıkıntılı üç bölgeden biri olan Vangölü Edaş (VEDAŞ), kongre kapsamında kaçak elektrik kullanımına müdahale etmek amacıyla İstanbul’dan Van’daki bir tüketicinin elektriğini uzaktan kontrol ve müdahale yöntemiyle kesmiş,

            VEDAŞ Genel Koordinatörü Osman AKYOL’un sunumu sırasında verdiği bilgilere göre, proje öncesi bölgelerinde yüzde 65 olan kayıp kaçak oranının projenin hayata geçirilmesi ile yüzde 15’lere düştüğü, akıllı şebeke yönetiminde ise PLC teknolojisi kullandıkları belirtilmiştir.

            Şayet bu verilerde bir hata yok ve kesinleşmiş oranlarsa, gelinen bu nokta çok büyük bir başarıdır, bu başarı hikâyesi sonucunda düşen kayıp kaçak oranlarının tarifelere yansıması ile tüm tüketiciler bu başarıdan fayda kazanmış olacaklardır.

            Her ne kadar tüm kaçak kullanım şekilleri uzaktan izlenerek kullanım yeri olarak tespit edilemeyecek olsa da akıllı şebeke uygulamaları ile trafo bölgesine kadar hedef tespiti yapılabilmektedir.

            Sistem kurulumu ve işletilmesi yanında, sistem kurulumunda bölgedeki tüketicilerin ve yerel yönetimlerin desteğinin kazanılarak, bu güvenin sistemin kurulumunda desteğe dönüştürülmüş olması ile yıllardır kazanılmış alışkanlıklara rağmen sistemin hayata geçirilmiş olması da ayrı bir başarıdır.

             Yeni teknolojilere uygun iş modellerinin yasal dayanaklarla desteklenebilmesi için ise,

31 Aralık 2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 622 sayılı EPDK Kurul Kararı’nın 1.Maddesinin (A) (a) bendinde geçen “kullanım yerinde yapılan kontrol”  ifadesinin de yeni şartlara uygun olarak güncel halde düzenlenmesi dağıtım şirketlerinin elini güçlendirecek bir ihtiyaçtır.

             Akıllı donanımlara sahip olmak tek başına bir anlam ifade etmemektedir, önemli olan sahip olunan akıllı donanımları ve organizasyonu akıl’la yöneterek sonuç almaktır. Bu başarı, uygun bir strateji ile zor olan şartlarda da başarı sağlamanın mümkün olduğunu göstermiştir.

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com