Kış Saati Uygulamasının Elektrik Faturasına Yansıması

Kış Saati Uygulamasının Elektrik Faturasına Yansıması

Güneş ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla tüm yurtta uygulanan yaz/kış saati uygulaması, 2016/8589 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “30 Ekim 2016 Pazar günü saat 04.00’ten itibaren bir saat geri alınması” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu nedenle 27 Mart 2016 Pazar günü saat 03.00'ten itibaren bir saat ileri alınmak suretiyle başlatılan yaz saati uygulaması her sene yıl boyu sürdürülecek ve kış saatine geçilmeyecek, bundan böyle yaz/kış saati uygulaması olmayacaktır.

Üç zamanlı tarifeden elektrik enerjisi kullanan abonelerin farklı zaman dilimlerindeki tüketimlerine farklı birim fiyatlar uygulanması ile faturalarında zamana bağlı tüketimleri nedeniyle zaman ve tutar doğrudan ilişkilidir.

Düzenlemeye tabi olan Perakende Satış Tarifesi kapsamında (Görevli Tedarik Şirketi’nden elektrik veya kapasite temin eden tüketiciler) çok zamanlı tarifeden elektrik enerjisi alan aboneleri kapsayan tarife grupları içerisinde yer alan tek ve çok zamanlı tarife;

Tüm zaman dilimlerinde tüketilen elektrik enerjisinin tek fiyattan faturalandırıldığı Tek Zamanlı ve günün değişik zaman dilimlerinde ( 06-17 Gündüz, 17-22 Puant ve 22-06 Gece) ve her bir zaman dilimi için farklı fiyatların uygulandığı Çok Zamanlı tarifeler uygulanabilmektedir.

Çok zamanlı tarifeden elektrik tüketebilmek için tüketicilerin ilgili tedarik şirketine yazılı talepte bulunmaları ve ölçü sisteminde Akıllı sayaç olması esastır, Akıllı sayaçlar, sayaç içerisindeki zaman saati sayesinde birden fazla zaman dilimine uygun tüketimleri ayrı, ayrı kaydedebilir.

Elektrik sayacı içerisindeki zaman sayaçları imalat aşamasında yaz/kış saati uygulamasına otomatik geçecek şekilde üretilmiştir. Bu nedenle Akıllı Elektrik Sayaçları senede iki defa yaz saati ve kış saati uygulamasını otomatik olarak güncellemeye devam edecektir.

30 Ekim 2016 tarihinde saatlerimiz bir saat geri alınmayacağı halde elektrik sayaçlarının zaman saati otomatik olarak bir saat geri alınacaktır.

Mevcut durumda milyonlarca kullanıcı tesisinde kullanılan, yaz/kış saatini otomatik olarak değiştirmeye programlanmış elektrik sayacının sabit sisteme geçirilmesi nasıl sağlanabilecek, elektrik sayacı imalatçıları bu karardan sonra yapacakları imalatlarda yaz/kış saat uygulamasını devre dışı bırakacak üretim programlarını hemen uygulayabilecekler mi?, uygulasalar bile birkaç sene sonra tekrar yaz/kış saati uygulamaya konulursa bu sefer üretilen bu sayaçlar sorun olmaz mı? Gibi onlarca soru işareti varlığını korumaktadır.

Teknik olarak tesislerde bulunan elektronik elektrik sayaçlarının yaz/kış saati uygulaması devre dışı bırakılabilir bir uygulamadır, fakat bu uygulamayı kim ne kadar sürede yapabilecek gibi bir sorunumuz da mevcuttur.

Tek zamanlı tarifeden elektrik kullanan tüketicilerde şimdilik bir sorun görünmese de bazı tesislerde özellikle yük profili alma gibi uygulamalarda veya sayaçların teknik olarak incelenmesi ihtiyacında da yanılmalar olabilecektir.

Asıl sorun burada üç zamanlı tarifeden elektrik kullanan tüketicilerin günlük hayatlarında kullandıkları ulusal saat dilimi ile elektrik saatlerindeki zaman saatinin gösterdiği saat arasındaki zaman farkını nasıl ayarlayacaklarıdır.

Perakende Satış Tarifesinde özellikle Puant saati ve Gece saati tüketimleri arasındaki yüksek fiyat farkı dikkate alındığında elektrik tüketimindeki tarife zamanı içerisindeki bir saatlik zaman diliminin diğer tarifeden fiyatlandırılması ise duruma göre tasarruf edilecek tutarından daha yüksek ilave bir yük ile fatura sürprizi ise kaçınılmaz olacaktır.

Tüketicilerin bilgi edinmek için başvuracakları ilgili tedarik şirketlerinin ise tüketiciye verebilecekleri doyurucu bir seçenek bulunmamaktadır.

Şimdilik kullanıcı açısından görünen en pratik çözüm, Üç zamanlı tarifeden elektrik tüketen tüketiciler saat karmaşası çözülene kadar tüketim yoğunluğunu elektrik sayacının zaman saatine göre ayarlamak durumunda kalacaklardır.

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com

Serbest Tüketicilerde Sözleşme Feshi

Daha önceden tedarikçisini seçerek, seçtiği tedarikçisiyle Serbest Tüketici sözleşmesi imzalamış ve sözleşme süresi dolmuş olması nedeniyle başka bir tedarikçinin teklifini kabul etmiş olan tüketicilerin mevcut tedarikçileri ile sözleşmesini sonlandırma başvurusunda bazı tedarikçiler;

            İmzalanmış olan sözleşmedeki “Tüketici sözleşme süresinin dolmasına 90 gün kala sözleşme feshini talep etmediği takdirde sözleşme otomatik olarak imzalanmış olan sözleşme süresi kadar uzatılmış olur” gibi bir maddeyi gerekçe göstererek tüketicinin sözleşmesini feshetmeyip mevcut sözleşmeyi otomatik olarak uzatması nedeniyle,

Tüketiciler daha uygun teklif aldıkları başka tedarikçi şirketlerle sözleşme yapamadığı için tedarikçi değişikliğini gerçekleştirememeleri nedeniyle tüketicilerin mağdur oldukları haberleri duyulmaktadır.

            Oysa 28.11.2013 tarih ve 28835 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6502 sayılı “ Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” un 52.maddesinin 1.fıkrasında “Abonelik” tanımına açıklık getirilmiş, 3.fıkrasında ise;

“Belirli süreli abonelik sözleşmelerine sözleşmenin belirlenen süre kadar uzayacağına ilişkin hükümler konulamaz; ancak abonelik sözleşmesinin kurulmasından sonra, sözleşmenin sona ereceği tarihe kadar tüketicinin talepte bulunması veya onay vermesi hâlinde abonelik sözleşmesi uzatılabilir.”

4.fıkrasında;

“Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir. Süresi bir yıldan az olan belirli süreli abonelik sözleşmesinde satıcı veya sağlayıcı tarafından sözleşme koşullarında değişiklik yapılması hâlinde de tüketici sözleşmeyi feshedebilir. Fesih bildiriminin kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı, abonelik sözleşmesinin feshi için sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan yöntemden daha ağır koşullar içeren bir yöntem belirleyemez.” Hükümleri yanında, aynı kanunun 5.maddesinin 1. Fıkrasında Tüketici sözleşmelerindeki haksız şartlar

“Haksız şart; tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır.” Diye tanımlanmıştır bu hükme göre tüketicinin talebi ve onayı olmadan sözleşmenin uzatılması kanunun 52.maddesinin 3.fıkrasına aykırı olması nedeniyle haksız şart kapsamındadır ve,

5.maddenin 2.fıkrasında ise “Tüketiciyle akdedilen sözleşmelerde yer alan haksız şartlar kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin haksız şartlar dışındaki hükümleri geçerliliğini korur. Bu durumda sözleşmeyi düzenleyen, kesin olarak hükümsüz sayılan şartlar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez.” Hükmü uyarınca tüketicinin rızası olmadan süre uzatımı haksız şart olması nedeniyle geçersiz madde hükmündedir.

Bu kanun kapsamında net olarak anlaşılabileceği gibi, belirli süreli abonelik kapsamında olan serbest tüketici veya ikili anlaşmalarda tüketicinin talepte bulunması veya onay vermesi halinde süre uzatımı mümkün olabilir, aksi halde tüketicinin talebi ve onayı olmadan sözleşme süresi uzatılamaz.

Serbest tüketici sözleşmeleri ikili anlaşmalar statüsünde olması nedeniyle her ne kadar EPDK denetiminde olmasa da hiçbir sözleşme Kanuna aykırı hükümler içeremez, bu nedenle benzer mağduriyete maruz kalmış tüketiciler, Tüketici Hakem Heyetlerine başvurarak mağduriyetlerinin giderilmesini sağlayabilirler.

Şayet benzer sözleşmeler Görevli Tedarik Şirketleri tarafından lisans bölgelerinde bulunan serbest tüketicilere uygulanıyorsa, bu bilgi Bağımsız Tedarik Şirketleri için eşsiz bir kaynak demektir Bağımsız Tedarik Şirketleri bu bilgiler ışığında sabırla ve uygun sözleşmelerle çalışırlarsa Görevli Tedarik Şirketlerinin toplam abone sayısından fazla yüksek tüketimli aboneleri portföylerine katmamaları için hiçbir sebep yoktur, bu abone portföyü ile de Görevli Tedarik Şirketlerinin sattığı toplam enerjiden çok fazla satış yapabilirler.

Hiçbir tüketicinin yapılan bu haksız uygulama ve zorlamaları affetmeyeceği gibi, hiçbir tedarik şirketi de benzer uygulamalarla sonsuza kadar hiçbir tüketiciyi portföyünde tutamaz, haksız şart içeren sözleşme imzalamış olan şirketler haklarını yasal yollardan aramamış olan tüketicileri olsa, olsa zorlamayla bir yıl daha portföylerinde tutabilir sonra ise tamamen kaybetmiş olurlar.

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com

Sözleşmenin Sona Ermesi ve Feshi

            Tüketicilerin haberi olmadan Görevli Tedarik Şirketleri Tarafından Perakende Satış Sözleşmelerinin iptal edildiği, sözleşme iptalinden sonra tüketilen elektrik enerjisine ise kaçak tarifesi uygulandığı konusundaki soruları nedeniyle,

            EPDK’nın 06.08.2015 tarihli toplantısında 5716-1 Sayılı kurul kararı ile standart “Perakende Satış Sözleşmesi” olarak kabul edilerek 25.08.2015 tarih ve 29456 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tip sözleşmenin ilgili maddelerini olduğu gibi tüketicilerin bilgisine sunuyorum.

Madde 18- SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ ve FESHİ

1.      Abone, sözleşmeyi, Şirkete yazılı olarak veya elektronik imzayla başvuruda bulunmak kaydıyla sona erdirebilir. Söz konusu başvuruda, sözleşmenin sona erdirilmek istendiği tarihe yer verilir. Bu tarihin olmadığı ya da tarih verilen başvurularda Şirket başvuruyu en geç üç iş günü içerisinde sonuçlandırır.

2.      Birinci fıkrada belirtilen süre saklı kalmak kaydıyla talep edilen sonlandırma tarihinden sonraki elektrik tüketimleri, ilgili aboneye yansıtılamaz.

3.      Şirket, lisansının iptal edilmesi ya da lisansının sona ermesi hallerinde işbu sözleşmeden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini ve uhdesindeki teminat ve güvence bedellerini aynı neviden Kurulca belirlenecek usul ve esaslara uygun olarak yeni görevli tedarik şirketine veya son kaynak tedarik şirketine devreder.

4.      Abonenin iflasına karar verilmesi veya tasfiye memuru atanması hallerinde işbu sözleşme, mali sonuçları saklı kalmak kaydıyla sırasıyla iflas veya tasfiye memuru atandığı tarihte sona erer.

5.       Abonenin, Şirket ile ikili anlaşma imzalaması dâhil serbest tüketici olmaktan kaynaklanan tedarikçi seçme hakkını kullanması halinde, ilgili mevzuata göre yeni tedarikçiye geçişin gerçekleştiği tarihte işbu sözleşme, mali sonuçları saklı kalmak kaydıyla, kendiliğinden sona erer. Tedarikçi değiştirme nedeniyle abonenin elektriği kesilemez.

6.      Sözleşmenin imzalanması amacıyla beyan edilen bilgilerin doğruluğuna ilişkin olarak, üçüncü bir şahıs tarafından Şirkete şikâyette bulunulması halinde, Şirket aboneye, sözleşmenin yapıldığı tarihteki beyanını kanıtlayıcı belgeyi/belgeleri on iş günü içerisinde sunmasını ve aksi halde sözleşmenin iptal edilerek elektriğinin kesileceğini bildirir.

7.      Abonenin, sözleşmenin 9 uncu maddesinin yedinci fıkrasında “Borcun zamanında ödenmemesi nedeniyle elektrik enerjisi kesilmiş olan abonenin, kesme tarihinden itibaren 30 gün içerisinde, birikmiş borçlarını gecikme zamlarıyla birlikte peşin ödeyerek veya Şirket tarafından belirlenen takvim dâhilinde ödemeyi taahhüt ederek Şirkete başvurması halinde, yeni bir perakende satış sözleşmesi yapılmaksızın, abonenin elektrik enerjisi, Yönetmeliğin 16 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde yeniden bağlanır. Bu fıkra hükümlerine göre başvuru yapmayan abonenin sözleşmesi 18 nci maddenin yedinci fıkrasına göre feshedilebilir.”  öngörülen süre içinde Şirket’e başvurarak güncel borçlarını ödememesi veya Şirket tarafından belirlenen takvim dâhilinde ödemeyi taahhüt etmemesi halinde Şirket yazılı ihtarda bulunur. Bildirimi takip eden 15 (on beş) gün içinde borcun ödenmemesi veya geçerli ödeme taahhüdünde bulunulmaması halinde Şirket sözleşmeyi feshedebilir. Sözleşmenin feshi ile birlikte tüm borçlar muaccel hale gelir.

8.      Taraflardan birisi Sözleşme hükümlerini ihlal ederse, diğer taraf ihlal edilen hükümlere aykırı davranışın ortadan kaldırmasını yazılı olarak ihtar eder. Söz konusu ihlal ile ihlalin ve sonuçlarının giderilmesine dair sözleşmede ya da sözleşmede yapılan atıfla ilgili mevzuatta ayrıca belirlenen bir usul bulunmaması halinde, ihlalin 15(on beş) gün içinde ihlal eden tarafça ortadan kaldırılmasını ihtar eden taraf bu süre sonunda sözleşmeyi feshedebilir. Sözleşmenin feshi ile birlikte tüm borçlar muaccel hale gelir.

9.      Sözleşme kapsamında ortaya çıkan borçlar, aksi belirtilmedikçe, vadesinde muaccel hale gelir.

10.  Sözleşme kapsamında abonelik tesis edilen kullanım yeri için farklı bir kişi tarafından yeni bir abonelik başvurusu yapılması halinde Şirket, yeni başvuru sahibinin söz konusu kullanım yerinin kullanım hakkına sahip olduğunu belgelemesi halinde, sözleşmeyi, mali sonuçları saklı kalmak kaydıyla, fesheder.

11.  Sözleşmenin feshi ya da sona ermesi halinde Şirket muaccel borçlarını sona erme ya da fesih tarihinde güncellenmiş güvence bedelinden tahsil ederek varsa kalan miktarı, abonenin ilk talebinde ödenmek veya verilmek üzere hazır bulundurur. Güvence bedelinden kalan miktar olmaması halinde alacağının tahsili amacıyla yasal yollara başvuru hakkı saklıdır.

Madde 19-FESHEDİLEN SÖZLEŞMENİN YENİLENMESİ

1.      Yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle Sözleşmesi feshedilen abonenin yükümlülüğünü fesih tarihinden sonra yerine getirmesi ve/veya birikmiş borçlarını gecikme zammı ile birlikte peşin ödemesi veya Şirket tarafından belirlenen takvim dâhilinde ödemeyi taahhüt etmesi halinde yeni bir sözleşme yapılarak ilgili mevzuata göre işlem tesis edilir. Sözleşmenin yenilenmesinin ardından abone, şirket tarafından belirtilen takvim dâhilinde ödemeyi taahhüt ettiği bedelin herhangi bir taksitini geciktirdiği takdirde, sözleşme başka bir bildirime gerek kalmaksızın feshedilebilir. 

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com