Akıllı Şebekelerde OSOS Uygulamaları ve Ağ Topolojisi

Akıllı şebeke haberleşme uygulamalarında Enerji hatları üzerinden haberleşme tekniği (PLC -Power Line Communication) , özellikle Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerindeki veri yoğunluğu ve PLC sisteminin de mevcut dağıtım sistemi üzerinden haberleşmesi ve işletme maliyeti oluşturmaması nedeniyle yapılan testlerde 3300 byte boyutundaki bir sayaç verisi transferinin 4 saniyede alınabildiği

gibi performans kriterleri de dikkate alındığında önemli bir seçenek oluşturmaktadır.

            Çift yönlü iletişimle otomatik sayaç okuma sistemi ile sayaçlardan tüketim bilgisi dışında yük profili, pil durumu, elektriksel ve operasyonel bilgiler ve sayaca müdahale gibi birçok bilgi alınabilir, uzaktan açma/kesme veya kısıtlama gibi işlemler rahatlıkla uygulanabilir, fakat sadece sayaca müdahale edilerek yapılan kaçak kullanımlar tespit edilebilir, sayaç dışı yöntemlerle yapılan kayıt dışı kullanımları OSOS ile tespit etmek mümkün değildir. Bu nedenle;

            Ağ topolojisi tasarlanırken kayıp/kaçak analizinde bölgesel hedefler trafo bölgesine kadar düşürülebilmeli,

Bir trafo bölgesindeki tüm tüketicilerin tüketim toplamı o trafonun tüm çıkışlarından dağıtıma sunulan elektrik tüketimini ölçen sayaç tüketimleriyle eşzamanlı kıyaslanabilmeli, böylece sayaçsız tüketiciler veya ölçü sistemi haricinden kayıt dışı elektrik kullanımı nedeniyle oluşan kaçak kullanım denetimleri daha etkin yapılabilecek bir sistem olmalıdır.

Birden çok bağımsız bölümden oluşan binalarda sayaçların tek pano da toplanmış olanlarında birden fazla sayaç tek modem üzerinden haberleşebileceği gibi, sayaçların bağımsız bölüm girişlerinde veya katlarda bulunması halinde her sayaç için ayrı bir harici modem kullanılabileceği gibi, dâhili modemli sayaç kullanımı da mümkündür.

Trafodaki Veri Çoklayıcılarda (Data Concentrator) toplanan PLC ile okunmuş tüketici sayaç verileri daha hızlı ve hacimli GPRS (General Packet Radio Service) ile mobil veya PSDN (Public Switched Data Network) telefon veya internet hatları üzerinden doğrudan işlem merkezine transfer edilebilir. Böylelikle tek bir teknoloji yerine Hibrit teknoloji uygulamaları ile yüksek verim alınabilir.

            Bu arada sayaçların OSOS ile okunması sonucunda Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında tüketiciler adına düzenlenen faturaların tüketicilere ulaştırılması yanında, mesaj ve mail yoluyla fatura bilgisinin tebliğ edilmesinin altyapısı da yönetmeliklerle düzenlenmesi gerekmektedir.

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com

Teklif Değerlendirme ve Tedarikçi Seçme

Elektrik piyasasında serbest Tüketicilerin elektrik tüketimlerine en uygun teklifi ve tedarikçileri seçebilmeleri için,

Aldıkları tekliflerdeki birim fiyat veya indirim oranlarını dikkatle incelemeleri,( teklifin sözleşme sonuna kadar sabit fiyat veya düzenlenmiş tarife fiyatları değişimleri ile sabit oranlı esnek fiyat içerip içermediğine dikkat etmeli.)

Elektrik tüketiminde tüketim miktarının tarife fiyatıyla çarpımı ile bulunacak olan Aktif enerji bedeli tedarik şirketlerine ait bir alacak olup, diğer başlıklar altındaki alacaklar tedarik şirketinin aracılık ettiği asıl alacaklısı kamu veya dağıtım şirketi alacakları olması nedeniyle,

Tedarikçi Alacağı                                                                                Aracı Olunan Alacak

Tarife Bazlı                                             Tarife Bazlı                                                             Oransal

                                               (Dağıtım Şirketi Alacağı)                                       (Kamu Alacağı)

1.Enerji (Aktif) Bedeli                           1.Reaktif (Endüktif/Kapasitif) Enerji Bedeli          1.Belediye Tüketim Vergisi                                                                  2.Güç/Güç Aşım Bedeli                                        2.Enerji Fonu                                                                        3.Dağıtım Bedeli                                                    3.TRT Fonu

                                                                                                          4.KDV

            EPDK’nun 30.12.2015 tarih ve 5999-3 Sayılı Kurul Kararınca, Elektrik faturalarındaki diğer alacaklardan olup asıl alacaklısı dağıtım şirketi olan;

·         Reaktif Enerji Bedeli

·         Güç ve Güç Aşımı Bedeli

·         Dağıtım Bedeli

Gibi bedeller, düzenlenmiş tarifelerde belirlenmiş olup tarife bedeli ile birim çarpımı sonucu elde edilen bedellerdir.

            Asıl alacaklısı Kamu olan;

·         Belediye Tüketim Vergisi

·         Enerji Fonu

·         TRT Fonu

·         KDV

Bedellerinin ise bazıları tedarikçinin fatura düzenlenmesini müteakip, bazılarının ise alacağın

tahsilini müteakip ilgili kurumlara ödenmektedir.

Görüldüğü gibi, tedarik şirketlerinin doğrudan indirim yapabilecekleri tek alacak Enerji bedelidir bunun yanında Aktif enerji bedelinin, Belediye Tüketim Vergisi, Enerji Fonu ve TRT fonu gibi alacakların matrahı olması nedeniyle, aktif enerji bedelinin indirim tutarı ile doğrudan,

Aktif enerji bedeli doğrudan indirimi yanında, Belediye Tüketim Vergisi, Enerji Fonu ve TRT fonlarının da nispeten indirimden etkilenmesi kadar KDV’de dolaylı olarak etkilenecektir.

Tedarik şirketlerinin teklif ettikleri indirim oranları sadece aktif enerji bedelini kapsamaktadır, Kamu alacağı olan ve Aktif enerji bedeli üzerinden geçerli oranlar üzerinden hesaplanan vergi ve fonlar üzerinde, vergi ve fon ağırlığı kadar dolalı olarak indirimden etkilenebilecektir.

Bu nedenle Aktif enerji birim fiyatına yapılan indirim oranı tamamıyla, faturada ödeme tutarına eti etmeyecek arada tüketici aleyhine bir durum söz konusu olacaktır.

Bazı tedarikçiler teklifleri indirim miktarını sanki ödeme tutarındaki indirim gibi sunma çabaları bulunmaktadır, tedarikçiler tekliflerindeki indirim oranının aktif enerji birim fiyatında olduğunu belirtmeli, tekliflerinde indirimli ve indirimsiz örnek tüketim tablolarını sunabilmelidirler.

Bunu yanında, özellikle tarifeye göre reaktif ölçümü zorunlu olan aboneler ile çift terimli tarifeden enerji tüketen tüketicilerin, reaktif bedel ve güç aşımı bedellerinin herhangi bir fatura döneminde çıkabileceği düşünülürse indirimlerin ödeme tutarına yansıması önceden hesaplanamaz.

Teklif kadar sözleşme içerikleri de tüketiciler açısından önemlidir, sözleşmelerin ve tekliflerin oldukça açık ve anlaşılabilir olmalıdır.

İndirimli elektrik teklifleri ve sözleşmeler tedarik şirketlerinin görünen yüzüdür.

Ayrıca serbest tüketiciler, sayaç okuma tarihlerini, tüketim endekslerini ve tedarikçilerine ilişkin bilgileri;

https://tys-portal.epias.com.tr/tys-web/public/

https://www.turkiye.gov.tr/epias-serbest-tuketici-portali

sitelerinden öğrenebilme imkanına sahiptirler.

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com