Bilindiği gibi 30 Mart 2013 tarih ve 28603 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 1.maddesinde;
Fazladan gelir elde eden şirketlerin, bu geliri olması gerekenden az gelir elde eden şirketlere aktarılması" olarak tarif edilen fiyat eşitlemesi (kayıp/kaçak) uygulamasının 31.12.2015 tarihine kadar,
2015/8317 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Fiyat eşitleme uygulamasının uygulama tarihinin 31.12.2020 tarihine kadar,
2 Aralık 2020 tarih ve 31322 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun" 41.maddesinin 2.bendinde 31.12.2025 tarihine kadar uzatılır hükmü ile süre fiyat eşitleme mekanizmasının uygulama tarihi uzatılmıştır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 21 Mayıs 2014 tarih ve 2014/679 sayılı kararı ile " Elektrik Enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile başka kişiler tarafından hırsızlanmak suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek, hukuk devleti ve adalet düşünceleriyle bağdaşmayacağı" görüşüyle Kayıp/Kaçak bedellerinin tüm tüketicilere yansıtılamayacağı kararını vermiş,
Yargıtay 3.Hukuk Dairesi 17 Haziran 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve geçmişe de etkili olan ve geçmişe de etkili olan 6719 sayılı EPDK bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunun 21.maddesi uyarınca 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun ilgili hükümlerinin değiştirilmesi nedeniyle tüketicilerden alınmış olan kayıp/kaçak bedellerinin iade edilemeyeceği gibi bundan sonra da kayıp/kaçak bedellerinin alınmasına devam edileceği yönünde karar vermiş,
2016 yılından itibaren itibaren ise kaçak/kayıp bedelleri faturada ayrı bir kalem gösterilmesi yerine diğer bazı kalemlerle birlikte "dağıtım hizmet bedeli" içine konularak böylece tüketicinin ödediği kayıp/kaçak bedelini görmesi engellenmiş, bazı görevli tedarik şirketleri ise bununla yetinmeyip daha sonra elektrik tüketim faturasındaki Dağıtım hizmet bedeli tutarını da fatura detayından çıkararak fatura hesaplamasında doğrudan "Nihai Tarife Tablosu"nda belirtilen dağıtım hizmet bedeli dahil birim fiyatları baz alarak fatura düzenlemeye başlamışlardır.
EPDK tarafından dağıtım şirketleri için her cari yıl için konulan Kayıp/Kaçak hedefleri ve bu hedeflere göre tarifeye yansıtılarak dağıtım şirketlerine finansman desteği verilmektedir. Fakat 2021 yılı K/K hedefleri açıklanmamıştır.
Fakat aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi bazı şirketler için sürekli olarak bir yıl önce gerçekleşen kayıp/kaçak oranından daha yüksek bir hedef belirlendiği, bu hedef üzerinden de şirketlere finansman desteği sağlandığı görülmektedir ve cari yılda gerçekleşen Kayıp/kaçak oranından daha yüksek bir hedefin bir sonraki yıl için konulmasının da hiçbir açıklaması bulunmamaktadır.
Tarife gruplarına göre değişik gösterse de kayıp/kaçak birim fiyatları uygulansa da, EPDK'nın yayımladığı 1 Temmuz 2015 tarihinden geçerli tarifede kaçak kayıp bedelinin 0,0040497 kWh/₺'den 0,005182 kWh/₺'ye çıkardığı görülmüş, daha sonraki kayıp/kaçak birim fiyatları yayımlanmadığı için bu konuda güncel birim fiyatlar bilinmemektedir.
2020 yılında gerçekleşen toplam elektrik satışı 233.436.614.000.000 kWh olduğuna göre 2015 yılı kayıp/kaçak birim fiyatını yaklaşık 0,004 kWh/₺ olarak hesaplarsak 933.746.456.000 ₺ tutarındaki bir bedel tüketicilerin cebinden görevli tedarik şirketlerine aktarılmış demektir.
coskuntezel44@gmail.com
