24.12.2015
tarih ve 5966-24 sayılı EPDK Kurul Kararı’nın 13.maddesine göre, tüketiciler
açısından;
Mesken aboneleri, Aydınlatma aboneleri, tek fazla beslenen
aboneler ile kurulu gücü 15 kW (bağlantı gücü 9 kW)’a (dâhil) abonelere reaktif
enerji uygulanmaz.
Sözleşme gücü 9 kW ve daha büyük
olan tüketicilerde, Aktif, Endüktif ve Kapasitif ölçümü yapabilen kombi
sayaçlar kullanımı zorunludur.
Sözleşme gücü 9kW ile 29,9 kW
arasında olan tüketiciler aktif tüketimin, % 33’ü kadar Endüktif, % 20’si kadar
Kapasitif sınırını geçmeleri,
Sözleşme gücü 30 kW üstünde olan
tüketicilerin ise % 20 Endüktif, % 15 Kapasitif
Sınırını
geçmeleri halinde sınırı aşan Endüktif veya Kapasitif değerin tamamı,
Endüktif
ve Kapasitif reaktif sınırlarının ikisini birden aşan müşterilere, endüktif
veya kapasitif aşım değerinin en yüksek olanının tamamı,
Güncel tarifedeki reaktif birim
fiyat üzerinden fiyatlandırılır.
Kullanıcı kusuru nedeniyle
sayaçların Endüktif ve Kapasitif değer kaydetmemesi (sıfır değer kaydetmesi) o
dönem tüketilen aktif enerjinin % 90’ı kadar miktar güncel tarife üzerinden reaktif
enerji bedeli hesaplanır.
Tüketicilerin, kompanzasyon tesisini kurmuş olması reaktif
cezadan kurtulmak için yeterli olmaz, reaktif cezadan kurtulabilmek için
öncelikle;
Tüketim tesisinin reaktif güç değişimlerinin
doğru analiz edilerek ihtiyaca göre uygun bir kompanzasyon tasarımı ile tüketim
tesisin ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir kompanzasyon tesisinin kurulumu
yapılabilir.
Her tüketim tesisinin reaktif
güçleri farklılıklar barındırabilir, fakat her tesisin reaktif çözümü mutlaka
vardır,
Maliye Bakanlığının 26.07.2010 tarih
ve B.07.0.BMK.0.06.12.390 sayılı genelgesi ile elektrik faturalarındaki reaktif
bedellerin ödenmesi belirtilmekle birlikte bu nedenle oluşacak olan kamu
zararının sorumlulardan tahsil edileceği belirtilmiştir, bu nedenle özellikle Merkezi
idare kapsamındaki kamu idarelerinden;
Bazı kamu tüketicilerinin, elektrik
faturalarındaki reaktif bedellerin aktif bedel olarak gösterilmesini talep
etmektedirler, bu durum ise hem elektrik şirketleri için hem tüketiciler için ticari
kayıp demektir.
27.09.2012 tarih ve 28424
Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan EPDK’nın 12.09.2012 tarih ve 4019 Sayılı Kurul
Kararı çerçevesinde Dağıtım ve Perakende hizmetlerinin Hukuki ve İdari ayrıştırılması sonucunda Dağıtım ve Görevli Tedarik
şirketleri gelirleri de belirlenmiş,
EPDK’nun 30.12.2015 tarih ve 5999-3 Sayılı kararı uyarınca Dağıtım şirketi
gelirleri ve uygulamaları belirlenmiştir. Bu karara göre Dağıtım şirketleri
gelirlerinden olan Dağıtım sistemi kullanıcılarına tahakkuk eden reaktif enerji
bedelinin, dağıtım şirketi tarafından ilgili tedarikçiye fatura edileceği, ilgili tedarikçilerin ise kendilerine fatura edilen
bu bedeli ilgili tüketiciye yansıtacağı belirtilmiştir.
Şayet kamu kurumlarının benzer
taleplerinin tedarik şirketleri tarafından uygulanması durumunda ise
tüketicinin reaktif bedeli ödemesi dışında bir kaybı oluşmazken, dağıtım ve
tedarik şirketlerinin konumuna göre farklı ticari kayıpları oluşmaktadır.
1.Tüketici tedarikçisinin Görevli
Tedarik Şirketi (GTŞ) olması durumunda;
Dağıtım şirketi ile görevli tedarik
şirketi arasında reaktif bedelin, ilave tüketim gibi formüllerle aktif tüketim
olarak faturaya yansıtılması durumunda;
1.1.Tüketicinin kompanzasyon tesis
ve takibi konusundaki görevini ihmal etmesi nedeniyle tüketici faturasında
oluşacak fazla ödemenin kaynağının gizlenmesinde ve tüketicinin kurumunda
bilgilerin manipüle edilmesine katkı sağlamış olur.
1.2.Reaktif tüketim bedelinin aktif
bedel olarak faturaya yansıtılması nedeniyle dağıtım şirketi gelir kaybına
uğramış olur, dağıtım şirketinin uğradığı bu gelir kaybı görevli tedarik
şirketi lehine;
Tüketicinin belediye mücavir
alanında olup olmamasına bağlı olarak, TRT fonu, Enerji Fonu ve Belediye
Tüketim Vergilerinin matrahının aktif enerji bedeli olması nedeniyle Reaktif
enerji bedelinin en az %3 en fazla % 8’i oranında, gelir kaybına uğramış olur.
1.3.Yıllık
enerji bilançosunda hissedilebilir etkisi olmasa da, aylık satış hacmi ve aktif
satış olarak gösterilen reaktif tutarın büyüklüğüne göre aylık kayıp/kaçak
oranları üzerinde olumlu etki göstererek dağıtım şirketinin kayıp/kaçak
oranlarında manipülasyona sebep olur.
2.Tüketicinin tedarikçisinin
Bağımsız Tedarik Şirketi (BTŞ) olması ve Ölçüm sonuçlarına göre tahakkuk etmesi
gereken reaktif bedelin tahakkuk ettirilmemesi veya aktif tutar içerisinde
gösterilmesi halinde;
2.1.Reaktif bedelin aktif tüketim
olarak fatura edilmesi durumunda, yine 1.2. maddesinde olduğu gibi Bağımsız
Tedarik Şirketi (BTŞ) vergi ve fon yükümlülüğü nedeniyle Reaktif enerji
bedelinin en az %3 en fazla % 8’i oranında gelir kaybına uğraması yanında,
2.2.Dağıtım şirketinin takibi
neticesinde Bağımsız Tedarik Şirketine keseceği Reaktif bedel tutarını da
ilgili dağıtım şirketine ödemek zorunda kalacaktır.
2.3.Şayet Dağıtım şirketi tüketim
takibini yapmaz ise Bağımsız Tedarik Şirketinden enerji kullanan tüketicilerden
Reaktif bedel tahakkuk edenlerden alacağı olan Reaktif enerji bedelini ilgili
şirkete fatura edemez ve ciddi gelir kaybına uğramış olur.
Tüketiciler
açısından, öngörülemez bir elektrik faturası ile karşılaşmak yerine,
öngörülebilen bir bütçe ile kompanzasyon tesis etmekle bir taraftan öngörülemez
elektrik faturaları engellenirken bütçe dengeleri de sağlanmış olacaktır.
Coşkun
Tezel
coskuntezel44@gmail.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder