Kayıp Kaçakla Mücadelede Hedef 2020

31 Aralık 2015 tarih ve 29579 sayılı Resmi Gazetede EPDK tarafından yayımlanan Dağıtım Sistemindeki Kayıpların Azaltılmasına Dair Tedbirler Yönetmeliği’nin

7.Maddesinde, Yüksek kayıplı şirketlere 31/12/2020 yılına kadar hesaplanmış olan verimlilik katsayıları uygulanmayacağı, belirtilen tarihten sonra ise yüksek kayıplı şirketlere verimlilik katsayısının %50’si uygulanacağı,

                14.maddesinde ise Yüksek kayıplı Şirketlerde, Elektrik tüketilen Tarımsal sulama tesislerinde güvenlik gerekçesiyle yerinde tespit yapılamaması durumunda “Yerinde tespit şartı” aranmaksızın kaçak tutanağı düzenlenebileceğini belirtmiştir.

EPDK, 28 Mayıs 2014 tarihinde belirlediği usuller kapsamında Elektrik dağıtım sektöründe kayıp/kaçakla mücadelenin daha etkin yapılarak sürdürülebilir başarılı sonuçlar alınabilmesi amacıyla, EPDK önümüzdeki beş yıl içerisinde elektrik dağıtım şirketlerinin Ar-Ge çalışmalarını desteklemek amacıyla 203 Milyon Tl.lik bir bütçe ayırdığı,

            Bu kapsamda, Temmuz 2014, Ocak 2015 ve Ocak 2016 dönemlerinde 60’ın üzerindeki projenin EPDK tarafından kabul edildiği belirtilmiştir.

            O zaman, güvenlik gerekçesiyle yerinde tespit şartı aranmadan kaçak tutanağı düzenlenebilen, sayacı olmadığı halde sayaç takılamayan veya sayaç takılmış olsa bile, takılı olan sayaca yapılan müdahalelerin önlenemediği gerçeğinde, Ar-Ge sonucu ulaşılan yeni nesil teknolojik çözümlerin sahada nasıl tesis edilebileceği gibi ciddi bir soru akıllara takılıyor. Bu sorunun cevabı bulunmadan ise en erken 2020 yılına kadar bazı dağıtım bölgelerinde bugünküne yakın kayıp/kaçak oranları devam edecek gibi görünüyor.

            Kabul edilen AR-GE projeleri içerisinde, Dağıtım şebekesinde gerçeğe en yakın teknik kayıp oranının belirlenmesi ile kayıp/kaçak oranlarının ayrıştırılması projesi, tüketici memnuniyetini arttırmak ve kaçak kullanımının engellenebilmesi için ciddi teknolojik projeler de bulunmaktadır.

            Özellikle teknik kayıpların azaltılması çalışmaları kaliteli ve tedarik sürekliliği gibi faydaları açısından tüketiciler tarafından da kabul gören bir çalışma olmakla beraber,

            Kaçak kullanımın önlenmesi çalışmaları ise en azından kaçak elektrik kullanan tüketiciler tarafından pek hoşlanılmayacak bir çalışma olması nedeniyle, hangi ileri teknolojiye sahip olursanız olun teknolojilerin saha operasyonları sırasında bireysel veya örgütlü olarak farklı şekilde bir dirençle karşılanmak kaçınılmaz olacaktır.

            Kaçak elektrik kullanımını etkileyen İçsel ve Dışsal olarak genelde iki etken vardır,

                        İçsel Etkiler

                                   Dağıtım veya Tedarik Şirketinin Politikaları

                                   Çalışanların bireysel etkileri

                        Dışsal Etkiler

                                   Ekonomik,

                                   Sosyolojik

                                   İdeolojik

                                   Baskı Grupları

                                   Yasal Yetersizlik

Gerek Enerji Bakanlığı gerekse EPDK, elektrik dağıtımı konusundaki açıklamalarının çoğunda genel olarak, çağrı merkezi sistemine bağlantılı olarak müşteri memnuniyeti önemini vurgulamaktadırlar. Oysa tek kriter olarak çağrı merkezi verilerini kullanmak yanıltıcı sonuçlar üretebileceklerdir.

Yukarıdaki etkenlerin olumsuz etkileri giderilmeden sadece teknolojiye sığınmak yerine, sorunlar yerinde ve doğru teşhis edilerek uygun çözümler üretilmeden sadece ileri teknolojilerle sorun çözülecek gibi görünmüyor, başta tüketicilerin güvenini kazanacak adil uygulamalar geliştirmek gerekmektedir, bunun için;

            Her şirketin kendi haklarını koruma hassasiyeti kadar, çalışan ve tüketici hakları konusunda da aynı hassasiyeti göstermesi gerekmektedir.

            Sürekli aynı yöntemlerle mücadeleyi sürdürerek farklı sonuçlar beklemek kimseye başarı getirmeyeceği gibi, tüketiciler de yıllarca bu yüksek kayıp kaçak bedelini ödemek zorunda kalacaklardır.

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com