Akıllı Şebekemi, Yoksa OSOS’mu?

Akıllı Şebekemi, Yoksa OSOS’mu?

            23.09.2015 tarihli Dünya Gazetesinde Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Sn.İlker Kuruöz’ün

Yayınlanan bir açıklamasında;

            21 Elektrik Dağıtım Bölgesinde akıllı şebeke çözümleri sayesinde 2015 yılının ilk altı ayında 250 milyonluk bir tasarruf sağlandığı ifade edilmektedir.

            Akıllı Şebekeleri kısaca, Üretim noktasından başlayarak son kullanıcı tesisinin dâhil olduğu şebekenin tamamının gerçek zamanlı olarak izlenerek yönetilebilmesi olarak tanımlayabiliriz. (Bu konuda daha detaylı bilgi almak isteyen okuyucularımız, Yazarımız Sn.Sertaç Şamioğlu’nun  “Hala Anlayamadık” başlığı altındaki yazısını sitemizde okuyabilirler.)

            Bu; Üretim, İletim, Dağıtım ve Tüketim birimlerini içeren şebekenin yönetilebilmesi için, ihtiyaçları karşılayabilecek bir mimari yapı üzerindeki donanım, yazılım ve uygun iletişim araçları ile haberleşme imkânı sunan Coğrafi Bilgi Sistemi, SCADA ve OSOS sistemlerinin birbiri ile entegre çalışabildiği bir platforma ihtiyaç vardır.

OSOS (Otomatik Sayaç Okuma Sistemi) ise, GPRS, PLC, Ethernet, RF veya PSTN sistemlerinin biri kullanılarak Sayacın bulunduğu mekâna uğramadan uzaktan veri alış verişi olarak tanımlanabilir. OSOS ile sayacın;

Tüketim Bilgileri,

            Akım ve Gerilim Bilgileri,

            Yük Profili,

            Klemens Kapağı Açılma Bilgileri,

            Zaman Saati Bilgisi

            Pil Durumu Bilgisi

            Enerji Kesilme zamanları,

            Gibi birçok veri alınabilir fakat alınabilen bu veriler tek başına bir anlam ifade etmez, sadece tüketim bilgileri bir önceki fatura endeksleri yanında, abone sisteminde kayıtlı çarpan, tarife ve önceki fatura tarihleri kullanılarak yeni fatura üretiminde kullanılabilir.

            Sadece sayaç bilgileri ile kaçak/kayıp analizi yapmak mümkün olmadığı gibi, herhangi bir sayacı OSOS ile okuyarak kaçak elektrik kullanımını önlemek de mümkün değildir, bu yöntemle sadece sayacın kaydettiği değerler görülebilecektir, sayaca girmeden yapılan kaçak kullanımlar tek başına OSOS ile tespit edilemez.

            Herhangi bir trafo bölgesinde kaçak/kayıp oranını tam olarak ölçmek, o trafo bölgesindeki tüm sayaçların OSOS ile okunarak elde edilecek tüketim toplamlarının, trafo bölgesinden satışa sunulan tüketim ile kıyaslanması sonucu elde edilebilir.

            Kaldı ki, Elektrik Dağıtım şirketleri belirledikleri ve EPDK’ya onaylatmış oldukları tüketim limiti üzerinde tüketimi olan tüketicilerin sayaçlarını OSOS ile okumaktadır, bu limit üzerinde tüketimi olan aboneler ise belirlenmiş bir lokasyonda olmayıp tüm lisans bölgesinde dağınık olarak bulunmaktadır,

            Hiçbir dağıtım şirketi tam olarak akıllı şebeke sistemini daha tamamlayamamış, SCADA projesini tamamlayan Dağıtım Şirketleri bile birçok yerde tüm abonelerinin tüketimlerini OSOS ile yapamadığı gibi, OSOS ve SCADA entegrasyonunu da tamamlamamıştır.

            Ayrıca bir tesisatta kaçak elektrik kullanılıp, kullanılmadığı ise hem yapısal olarak hem de yönetmelik gereği olarak yerinde yapılan tespit ile belirlenmiş olur, şayet abonelerin denetlenmesi amacıyla bir referans liste oluşturulacak ise bunun için tesisata OSOS kurulması gerekmez, denetim listesi oluşturmak istediğiniz güç aralığında sadece yarım saat içerisinde on binlerce abonenin analizlerini yapmak en fazla yarım saatte tamamlanabilir, bunun için uygulama veya yardımcı yazılımda küçük bir modül yeterli olacaktır.

            Bütün bunlara rağmen, sadece OSOS ile bu kadar tasarruf nasıl sağlanmıştır, altı ayda 250 Milyon Tl. tutarında tasarruf nasıl hesaplanmıştır, kaç kwh. Enerji tasarrufu sağlanmış, tasarruf edildiği ifade edilen enerji bedeli hangi çarpanla hesaplanarak 250 Milyon Tl.tasarruf edilmiştir.

            Başarıları bilançolarına yansımış olan şirketlerin ise başarısının altındaki sebep, organizasyon yapıları ile iş modellerinden kaynaklanmaktadır yoksa bu başarı bir GSM hattına bağlanacak kadar hafife alınmamalıdır.

Coşkun Tezel

coskuntezel44@gmail.com